Xəstəliklərin çoxu qanda, eləcə də bədən üzvlərində zərərli toksinlərin yığılmasından yararlanır. Ürək xəsəliklərinin geniş yayılmasının əsas səbəblərindən biri də qanda pis xolesterinin yüksək olmasıdır.
Yüksək sıxlıqlı lipoprotein (HDL) yaxşı xolesterol növüdür və ürək sağlamlığı üçün olduqca əhəmiyyətlidir.
TurpKimi.com xəbər verir ki, türkiyəli diyetoloq Serkan Sıtkı Şahin HDL nisbətini yüksəldəcək qidaları açıqlayıb. Xolesterol "pis", yüksək sıxlıqlı və ya "yaxşı" olur.
Yüksək sıxlıqlı lipoprotein (HDL) yaxşı xolesterol növüdür. Aşağı sıxlıqlı lipoprotein (LDL) pis xolesterol növüdür və mütləq nəzarət edilməlidir. HDL, LDL və qanın tərkibində olan yağ-triqliseritlər ümumilikdə xolesterolun səviyyəsinə təsir edir.
HDL - yaxşı xolesterol, orqanizm üçün tozsoran rolunu oynayır. HDL qandakı pis xolesterolu qaraciyərə göndərər, o da onu vücuddan atar. Beləcə infarkt, insult riskiniz azalar.
Ümumi xolesterolla əlaqəli olaraq HDL nisbətini yüksəltmək üçün hansı yeməkləri yeməliyik?
Yağlı balıq
Yağlı balıqlarda olan omeqa 3 yağ turşuları qandakı LDL –pis xolesterol nisbətini azaldar. Somon, sardinya, sardelya kimi yağlı balıqları həftədə ən az 2 gün istehlak edərək qandakı LDL nisbətlərini aşağı sala bilərsiniz. Balıq sevmirsinizsə, omeqa 3 kapsullarından istifadə edə bilərsiniz. Amma unutmayın ki, preparatlar qida yolu ilə alınan omeqa 3-ün yerini tutmur.
Çiya və kətan toxumları
Çiya və kətan toxumları keyfiyyətli və bitki qaynaqlı omeqa 3 qaynağıdır.Hər ikisi də yüksək nisbətdə lif ehtiva edər. Çiya və kətan toxumları LDL səviyyələrini və təzyiqi aşağı salmağa kömək edir.
Bu toxumları yulaf əzməsi, salat, qatıq və ya kokteyllərdə rahatlıqla istifadə edə bilərsiniz.
Avokado
Avakado pis xolesterolu aşağı salır və ürək xəstəlikləri riskini azaldır. Avokado ümumilikdə xolesterola nəzarət edən liflərlə zəngindir.
Salatlara, şorbalara və ya buterbrodlara avokado dilimləri əlavə edərək qida rasionunuza asanlıqla daxil edə bilərsiniz.
Meyvələr
Alma, armud, kök, ərik kimi yüksək lif ehtiva edən meyvələr LDL səviyyələrini aşağı salıb, HDL səviyyələrini yüksəldə bilər. Taxıl və ya yulaf əzməsi ilə meyvələri qarışdırıb ləzzətli ara pay menyusu hazırlaya bilərsiniz.
Zeytun yağı
Zeytun yağında olan sağlam yağlar LDL xolesterolun bədəninizdəki pis təsirini azalda bilər. Salat souslarında və bişirdikdən sonra yeməkləri dadlandırmaq üçün sızma, yəni saf zeytun yağından istifadə edin. Salatların üzərinə doğranmış zeytunlar səpin, ya da şorbalara əlavə edin.
Tam taxıllar
Tam taxıllar LDL-inizi və ümumi xolesterolunuzu aşağı sala bilər. Bu da HDL səviyyələrini yüksəldər.. Gündə ən azı iki boşqab kəpəkli və ya tam taxıl istehlak edin.
Çərəzlər və ləpələr
Badam, fındıq, püstə, yerfıstığı, qoz və digərləri də daxil olmaq üzrə çərəzlər ürək sağlamlığı üçün önəmli olan yağlarla zəngindir. Çərəzlər zəngin lif qaynağı olduğundan yaxşı xolesterolun yüksəlməsinə nəzarət edir.
Quru paxlalılar
Kəpəkli taxıllar kimi quru paxlalılar da asan həll olunan lif qaynağıdır. Quru paxla, göy noxud, mərcimək və s. zülal baxımından da zəngindir. Konservləşdirilmiş quru paxlalılar yerinə təzəsini istehlak edin. Çünki konservlərdə qida dəyərləri aşağıdır. Məsələn, konservləşdirilmiş quru paxla normal quru paxlanın yarısı qədər folat ehtiva edir. Folat ürək sağlamlığı üçün vacib olan B vitaminidir.
Vüsalə Əlövsətqızı, TurpKimi.com
Dərc olunub: 05-04-2021