Milyonlarla insanı öldürəcək səssiz təhlükə: - Xilas üçün tək yol var! - Araşdırma


Alimlərin fikrincə, antibiotiklərə qarşı davamlı olan "super bakteriyalar"a görə  baş verən ölüm hallarının 60 faiz artacağı gözlənilir. Bu vəziyyət həm işçi qüvvəsinə, həm də qlobal iqtisadiyyata ciddi zərbə vura bilər.

milyonlarla-insani-oldurecek-sessiz-tehluke
29.07.2025 12:26 3 dəq oxuma

Araşdırmalara görə, "super bakteriyalar" 2050-ci ilə qədər milyonlarla insanın ölümünə səbəb ola bilər və bu, dünya iqtisadiyyatına təxminən 2 trilyon dollara başa gələ bilər.

TurpKimi.com  xarici mediaya istinadla maraqlı araşdırmanı oxucuları ilə paylaşır. 

The Guardian qəzetinin xəbərinə əsasən, Britaniya hökumətinin maliyyələşdirdiyi bir araşdırma göstərir ki, ortaq tədbirlər görülməzsə, antimikrob davamlılıq (AMR) səviyyəsinin artması qarşıdakı 25 il ərzində qlobal miqyasda illik 1,7 trilyon dollar ümumi daxili məhsul (ÜDM) itkisinə səbəb olacaq.

Səhiyyə Ölçmələri və Qiymətləndirmə İnstitutunun (IHME) məlumatına görə, AMR səbəbindən baş verən ölümlərin 2050-ci ilə qədər 60 faiz artacağı gözlənilir. Yalnız ABŞ-da hər il 1,34 milyon, Birləşmiş Krallıqda isə 184 min insanın antibiotiklərə davamlı bakteriyalar səbəbindən öləcəyi proqnozlaşdırılır. Həmçinin, dərmanlara davamlı bakteriyaların yaratdığı ağır xəstəliklərdə da ciddi artım gözlənilir.

Super bakteriyalar xəstəxana şəraitində müalicənin müddətini artırır, daha uzun və intensiv müalicələrə, daha bahalı ikinci səviyyəli müalicələrə və daha mürəkkəb tibbi baxıma səbəb olur. Bu isə o deməkdir ki, davamlı infeksiyaların müalicəsi, antibiotiklərin təsirli olduğu infeksiyalara nisbətən təxminən iki dəfə baha başa gəlir.

Araşdırma göstərir ki, AMR müalicəsi nəticəsində qlobal səhiyyə xərcləri hər il 176 milyard dollardan bir qədər az arta bilər. Birləşmiş Krallıqda bu xərc 900 milyon dollardan 3,7 milyard dollara, ABŞ-da isə 15,5 milyard dollardan 57 milyard dollara qədər yüksələ bilər.

Center for Global Development (Qlobal İnkişaf Mərkəzi) adlı düşüncə mərkəzinin araşdırmasına görə, ABŞ, Birləşmiş Krallıq və Aİ iqtisadiyyatları bu vəziyyətdən ən çox təsirlənənlər sırasında olacaq. Son dövrlərdə edilən böyük yardım  kampaniyalarında kəsilmələr  isə bu vəziyyətin "öz-özünü məhv edən" bir siyasət olduğunu gündəmə gətirib.

Araşdırmanın əsas müəllifi və Qlobal İnkişaf Mərkəzinin siyasət eksperti Entoni MakDonnell qeyd edib ki, AMR səviyyəsini nəzarətdə saxlamaqda müvəffəqiyyət qazanan ölkələr belə arxayınlaşa bilməz. MakDonnell bildirir ki, AMR proqramları yardım kəsintilərindən qorunmadığı müddətcə, dünyada davamlılıq səviyyələri ehtimal ki, ən çox zərər görən ölkələrlə paralel şəkildə artacaq.

MakDonnell əlavə edib:

"Bu vəziyyət, G7 ölkələri də daxil olmaqla, dünyada milyonlarla insanın əlavə olaraq ölümünə səbəb olacaq. Bakterial infeksiyaların müalicəsinə indi sərmayə qoymaq həyatları xilas edəcək və uzunmüddətli dövrdə milyardlarla dollarlıq iqtisadi qazanc gətirəcək."

Araşdırma 122 ölkə üzrə antibiotiklərə davamlılığın iqtisadi və tibbi yükünü hesablayıb. Ən pis ssenariyə əsasən, 2050-ci ilə qədər Çində ÜDM itkisinin illik 722 milyard dollardan bir qədər az, ABŞ-da 295,7 milyard dollar, Aİ-də 187 milyard dollar, Yaponiyada 65,7 milyard dollar, Birləşmiş Krallıqda isə 58,6 milyard dollar olacağı gözlənilir.

Araşdırmaya görə, daha yüksək davamlılıq səviyyələri İngiltərə, Aİ və ABŞ-da əmək qüvvəsini müvafiq olaraq 0,8%, 0,6% və 0,4% azaldacaq.

Lakin ölkələr super bakteriyalarla mübarizəyə daha çox sərmayə yatırsa, yəni yeni antibiotiklərə çıxışı və bu infeksiyaların yüksək keyfiyyətli müalicəsini artırsa, 2050-ci ilə qədər ABŞ iqtisadiyyatı hər il 156,2 milyard dollar, İngiltərə isə 12 milyard dollar artacaq.