“Narsist” – özünübəyənmiş insanlarla necə davranmaq lazımdır?

Narsizm termini adətən şöhrətpərəstlik, özü haqqında yüksək fikirdə olma, eqoizm və ya sadəcə özünəvurğunluğun mənfi çalarlarını ifadə etmək üçün istifadə olunur.

Narsist insanlara qarşı necə davranmaq olar? 

Türkiyəli klinik psixoloq Merve İlikçi İygün narsist şəxsiyyət pozqunluğu olan insanlarla necə davranılacağı haqda maraqlı açıqlama verib. TurpKimi.com Türkiyə mediasına istinadən təqdim edir:

Narsist təşxisi qoyulanların 70 faizdən çoxu kişilərdir. Bu yetkinliyin erkən dövrlərində başlayır, müxtəlif şəraitlərdə özünü böyük aparmaq və bəyənilmə ehtiyacı ilə irəliləyir. Narsisizm iki istiqamətlidir. Bir istiqaməti həddindən artıq əsəbi, yüksək səsli, empatiya qura bilməyən; digər istiqaməti isə yumşaq tərəfdir. Bu istiqamətdə  həddindən artıq həssaslıq, müdafiəçilik və narahatlıq hissləri yer alır. Ortaq xüsusiyyətlərində isə qısqanclıq, öz ehtiyaclarını həmişə gözə soxmaq və başqalarına əhəmiyyət verməməkdir. 

Narsist  şəxsiyyət pozqunluğunun əlamətləri

Özünü böyük görmək, sərhədsiz uğura can atmaq, öz mənfəəti üçün başqasından istifadə etmək, çox bəyənilmə istəyi, başqasına hörmətsiz davranmaq, qısqanclıq və s. narsist insanların əlamətidir. Narsizm şəxsiyyət pozqunluğudur. 

Gözəl geyinərlər və diqqət çəkərlər, insanları alçaltmağı sevərlər, duyğularını xaricə vurmazlar, idarəçiliyin daim özlərində olmasını istəyərlər, əlaqələrini mənfəətləri üçün qurarlar. Narsist insanlar özlərində bir problemin olduğunu qəbul etməzlər.  

Narsist insanları fərdi qüsurlarını qəbul etməyə razı salmaq qeyri-mümkündür. Narsist şəxsiyyətin altında paradoksal olaraq dərin bir özünə etibarsızlıq  hissi yatar. Narsistin əlamətləri həyat ilə uyğun gəlməz. Nə qədər yüksəyə çıxsalar da daha yüksəkdəkini qısqanarlar, içlərində doyurulmayan bir boşluq olur. 

Depressiya ilə qarışdırmamaq lazımdır

Narsistlər “mən narsisistim” deyərək müalicəyə getmirlər. Ümumiyyətlə, depressiyaya görə  müraciət edərlər. Həyat boyu sevilmə və bəyənilmə gözləntiləri  olduğu üçün tez-tez xəyal qırıqlığı yaşayarlar.  Narsizmin müalicəsi olduqca çətindir,  çünki bu pozğunluq xronikiləşməyə  meyilldir. Müalicədəki məqsəd mənlik hörmətinin qorunmasıdır. Müalicə əsnasında həqiqi mənliyə çatmadan süni mənlik üzərində işləmək  nəticə verməyəcək. Həqiqi və süni mənlik üzərində birlikdə işləmək lazımdır.  

Narsist insanlara qarşı nə etməliyik?

- Mübahisə edərkən  haqlı  çıxsanız yüksək ehtimalla sizə hirslənər, kin saxlayarlar. Buna görə mübahisəyə girməyin. Səssiz qalmaq daha yaxşıdır.

- Onlar üçün ətrafdan yaxşı görünmək, etibarlı adam kimi tanınmaq  çox əhəmiyyətlidir. Bunun  üçün demək istədiyinizi  dolayı yolla  ''Belə etsən, insanların düşüncəsi necə olar?'' kimi  suala özünün doğru cavabı tapmasını təmin edin.

- Təmkinli olmaq, hirsi idarə etmək çox önəmlidir.  Hirsli davranmadan  öncə ona  nə qədər dəyər verdiyinizi söyləyərək bu davranışların sizə pis təsir etdiyini söyləyin.  İçinizə qapanmayın.  Mübahisə zamanı  sizin niyə  susduğunuzu anlamayaraq daha çox müdafiə etməyə və tənqidə keçə bilər.

- Verdiyi sözlərə etimad etməyin, davranışlarını mükafatlandırın.

- Eyni məqsədi paylaşırsınızsa, ortaq məxrəclər yaradın. 

- Onu dəyişdirməyə can atmayın, dəyişmək istəsə də dəyişməsi çox çətindir. Yaşanacaq xəyal qırıqlığına qarşı vəziyyəti qəbul edin və duyğularınızı açıqca,  dürüst şəkildə ifadə edin.

Vüsalə Əlövsətqızı, TurpKimi.com

10-12-2019